Avtoreferatlar

Cənubi Xəzər çökəkliyinin karbohidrogen qazlarının dərində yatan neft və qaz yataqlarının axtarışı və genezisi ilə əlaqədar olaraq izotop tərkibi

Poletayev Aleksandr V.

• 333 məsələ üzrə QİS səviyyəsində məlumat bankı yaradılıb.
• CXH-nin karbohidrogen qazlarının karbon, hidrogen, oksigenin izotop tərkibi loqnormal və biomodal paylanma ilı xarakterizə edilir.
• Metan C12H4, C13H4, etan C2H6, C12C13H6 və propan C3H8, C12C13H8 üzrə əsas struktur formulları müəyyən edilmişdir.
• Müxtəlif geoloji-geokimyəvi amillərin – qaz təzahürü forması, statiqrafik yaş, götürülmə dərinliyi, karbon qazlarının kimyəvi tərkibi, sahə üzrə paylanması və s. karbon qazlarının izotop tərkibinə təsiri müəyyən olunmuşdur.
• Süxurların stratiqrafik yaşıyla bağlı olaraq Abşeron reqomərtəbəsindən başlayaraq, MQ-in daban dəstələrinə qədər və çokraq reqomərtəbəsindən tutmuş qovundağ və təbaşir çöküntülərinə qədər bəzən karbon izotopunun ağırlaşması baş verir.
• İzotop tərkibi ərazidən asılı olaraq dəyişir.
• İzotop tərkibi birmənalı şəkildə CXH-nin tədqiq edilmiş karbon qazlarının çöküntü orqanogen genezisinə işarə edir.
• CXH-nin kaynozoy qatının kəsilişində karbohidrogenlərin generasiyasının iki mərhələsi müəyyən edilmişdir – antropogen-pliosen və miosen-eosen zamanında.
• CXH-də çöküntü toplanma və kaynozoy çöküntülərinin tektogenezi prosesində karbohidrogenlərin generasiyasının ümumi sxemi nəzərdən keçirilmişdir.
• M. Şoell və A. Ceymsin genetik diaqramlarından istifadə CXH-nin karbohidrogen qazlarında biokimyəvi, diagenetik və termokatalitik genezisin qazlarını, həmçinin onları neft, neftin krekinqi və ÜM və neftlə assosiasiya olummayan qazları ayırd etməyə imkan vermişdir.
• İzotop tədqiqatlarının məlumatlarına əsasən CXH-nin geoloji quruluşunu nəzərə almaqla, məhsuldar qatın dərində yatan çöküntülərində, miosen-paleogen və mezozoy çöküntülərində karbohidrogen yataqlarının axtarışı üçün perspektiv zonalar müəyyən edilmişdir.